Digital Legal Studies
Digital Legal Studies wil een leidende rol spelen in de ontwikkeling en toepassing van kennis die nodig is om de juridische, ethische en maatschappelijke uitdagingen van onze tijd het hoofd te bieden.
Digitalisering verandert de wereld ingrijpend. Digitale technologieën, kunstmatige intelligentie en big data — vaak ingezet en aangedreven door bedrijven en overheden — hebben grote impact op onze maatschappij, onze economie, onze gezondheidszorg, ons rechtssysteem en onze individuele levens. Algoritmen spelen een rol in allerlei processen, van misdaadbestrijding tot de werving en selectie van werknemers. Dat brengt behalve mogelijkheden ook risico’s met zich mee. Fundamentele rechten zoals privacy, gegevensbescherming, vrije meningsuiting en het recht op non-discriminatie staan in het digitale tijdperk onder druk.
Hoe zorgen we dat de transitie naar een datagedreven samenleving rechtvaardig verloopt? Wat is verantwoord AI-gebruik? Hoe reguleren we big tech? Kan automatisering bijdragen aan een efficiëntere rechtspraak, een betere gezondheidszorg en een eerlijkere maatschappij? En hoe blijven mensenrechten en fundamentele vrijheden in de digitale toekomst gewaarborgd?
Om antwoorden te vinden op deze cruciale vragen, brengt het sectorplanproject Digital Legal Studies verschillende wetenschappelijke disciplines en perspectieven samen. Met een multidisciplinair collectief van ruim 50 wetenschappers — van rechts- en datawetenschappers tot filosofen en politicologen — wil het speerpunt Digital Legal Studies een leidende rol spelen in de ontwikkeling en toepassing van kennis die nodig is om de juridische, ethische en maatschappelijke uitdagingen van onze tijd het hoofd te bieden.
Projecten en onderzoek
Onderzoek: Algoritmen en discriminatie
Binnen het speerpunt zijn verschillende onderzoeken verricht naar discriminatie bij de inzet van algoritmen door overheden en organisaties, zoals een studie naar discriminerende algoritmen bij de reclassering (zie voor meer achtergrond ook dit Trouw-artikel), en een onderzoek naar non-discriminatie by design (zie voor meer achtergrond ook dit Brandpunt+-artikel).
Project: The DSA Observatory
The Digital Services Act (DSA) Observatory is een groot project rond de Europese DSA dat wordt geleid door IViR, één van de speerpuntpartners, en waar de overige partners actief aan deelnemen en bijdragen. Zo is er vanuit het bredere Digital Legal Studies-collectief een seminarreeks over de DSA en DMA gelanceerd.
Podcast: The Digital Hearing
Het speerpunt Digital Legal Studies heeft een eigen podcastserie gelanceerd, The Digital Hearing. Daarin gaan wetenschappers van de verschillende partnerinstituten in gesprek over actuele maatschappelijke thema’s die raken aan recht en digitalisering.
Toekomstplannen
Het collectief Digital Legal Studies zal zich blijven inzetten om een leidende stem te zijn in het academische, maatschappelijke en politieke debat over technologie en recht. Er zijn plannen om in de nabije toekomst nieuwe discipline- en grensoverschrijdende onderzoekssamenwerkingen te smeden, bijvoorbeeld op het gebied van de nieuwe Europese ‘Artificial Intelligence Act’ voor AI-regelgeving. Daarnaast zullen de partnerinstituten nauwer samenwerken op onderwijsgebied om uitwisseling tussen studenten te stimuleren. Om academici, juristen, beleidsmakers en technici samen te brengen, zal bovendien het jaarlijkse internationale congres Digital Legal Talks blijven terugkeren.
Digtal Legal Studies wil een kennishub vormen op het gebied van recht en technologie, met een sterk multidisciplinair en internationaal karakter. De uitwisseling van kennis en ideeën die daarbinnen plaatsvindt is niet alleen van belang voor de sector, maar ook voor de bredere samenleving. Daarom zal het DLS-collectief zich ook actief blijven richten op wetenschapscommunicatie, om zo een wezenlijke bijdrage te leveren aan de publieke dialoog.
Contact
Laura van Gelder